مستند مسابقه «خانه ما» نمونه مشابه خارجی ندارد / گفتگو با کارگردان خانه ما

تهرانی معتقد است «خانه ما» می‌تواند در سال‌های آینده تبدیل به یک سند ثبت‌شده از فرهنگ‌ها و رفتارهای مردم ایران شود.

سرویس سینمایی هنرآنلاین: مستند مسابقه «خانه ما» به کارگردانی مسلم تهرانی و امین کفاش یک رئالیتی شو خانوادگی است که در آن شرکت‌کنندگان با دریافت مبلغ مشخصی به‌عنوان حساب مسابقه، باید بتوانند هزینه‌های خانواده خود را به‌صورت صرفه‌جویانه مدیریت کنند.

سه خانواده در رقابتی حدوداً یک ماهه به خرج گروه سازنده زندگی می‌کنند و با چالش‌هایی روبرو می‌شوند. هر خانواده‌ای که فکر می‌کند الگوی مصرف خاص خود را دارد، می‌تواند در این مسابقه شرکت کند. فصل دهم این مجموعه، جمعه‌ها ساعت ۱۹ از شبکه دو سیما در حال پخش است.

مسلم تهرانی یکی از کارگردانان مجموعه ریالیتی شو «خانه ما» در گفت‌وگو با خبرنگار هنرآنلاین درباره وضعیت تولید این ریالیتی شو توضیح داد: در حال حاضر قسمت هفتم از فصل ۱۰ این مجموعه که به استان قزوین اختصاص دارد، جمعه پیش از تلویزیون پخش شد و سه قسمت دیگر داریم تا این فصل نیز به پایان برسد. برای دو فصل بعدی که به استان‌های بوشهر و قم اختصاص دارد، نیز برنامه‌ریزی لازم انجام شده است که به دلیل شیوع کرونا فعلاً برای تولید آن دست نگه داشته‌ایم.

او در ادامه درباره چگونگی شکل‌گیری این ریلیتی شو نیز گفت: این برنامه توسط حسام اسلامی و علی رمضان‌پور طراحی شد که بعد از رئالیتی‌شو «فرمانده» ساخته شد. هدف از تولید این مستند مسابقه این بود تا یک مسابقه خانوادگی با موضوعات اجتماعی تولید کنند که فصل اول آن شکل گرفت و هرچه جلوتر رفت ایده‌ها به‌روزتر شد و توانست نظر مخاطبان را جلب کند.

تهرانی همچنین درباره چرایی تغییر تیم کارگردانی این مجموعه نیز بیان کرد: تغییر تیم کارگردانی از ابتدا یکی از استراتژی‌های تهیه‌کننده برنامه بود و قرار بر این بود که هر چهار فصل تیم جدید با ایده‌های نو بیایند تا بتوان به‌روز و با تفاوت دیدگاه برنامه را تولید کرد. درواقع از ابتدا این استراتژی وجود داشت و از فصل چهارم به بعد منجر به تغییر برنامه‌ریزی برای گروه کارگردانی شد.

او در ادامه به‌سختی کار و حضور در خانواده اشاره کرد و افزود: ازآنجایی‌که ما مستندساز هستیم، شهر به شهر رفتن برایمان خیلی سخت نیست. سختی تولید مستندمسابقه «خانه ما» حضور در خانواده‌های ایرانی است، چرا که حجب و حیایی که در میان خانواده‌های ایرانی در مقابل دوربین وجود دارد باعث می‌شود تا خود واقعی‌شان نباشند. بنابراین ما باید تلاش کردیم تا شرایطی را فراهم کنیم که خانواده‌ها بدون آن که دوربین را احساس کنند، خود واقعی‌شان را در مقابل دوربین به نمایش بگذارند. درواقع این روند باعث شد تا ما به‌تدریج به مهارتی برسیم که حضور دوربین را در دل خانواده‌ محو کنیم. فکر می‌کنیم همین یکی شدن با دوربین و نزدیکی با آن باعث شد تا این مستند تبدیل به یکی از پرمخاطب‌ترین مسابقه‌های خانوادگی سیما شود و تاکنون نیز نمونه موفق دیگری هم پای این مسابقه ساخته نشده است.

این کارگردان مستندساز در پاسخ به این سؤال که آیا نمونه مشابه خارجی این مسابقه در کشورهای دیگر نیز تولید شده است یا نه؛ اظهار کرد: ما در این زمینه بسیار تحقیق کردیم، اما نمونه مشابه خارجی نیافتیم. ریالیتی‌ شو‌ها معمولاً یکی از برنامه‌های محبوب در دنیا هستند و برنامه‌های متفاوتی در این حوزه ساخته شده است، اما مشابه مسابقه «خانه ما» با رویکرد سبک زندگی و اقتصاد خانواده نیافتیم.

تهرانی همچنین درباره تغییر آیتم‌ها در تولید فصول جدید برنامه نیز بیان کرد: معمولاً برای هر شهر با توجه به مقتضیات جغرافیایی و شرایط موجود آیتم‌ها تغییر می‌کنند، اما همان‌طور که اشاره کردم فعلاً برای تولید فصول جدید دست نگه داشتیم به دو دلیل، اول این که گروه تولید درگیر تولید برنامه دیگری است و دلیل دوم نیز این است که با توجه به شیوع کرونا در شهرهای مختلف حضور یک تیم از تهران به شهرستان مخاطره‌آمیز است و دستمان را برای تولید به دلیل شرایط سخت می‌بندد.

او در پاسخ به سؤالی دیگر درباره تغییر آیتم‌ها با توجه به مردم‌شناسی و رفتارشناسی هر شهر نیز گفت: یکی از دلایل خروج از تهران همین نمایش رفتارها و ویژگی‌های اخلاقی و فرهنگی قومیت‌های مختلف است. به‌طور مثال در مأموریت‌های اقتصادی که به هر خانواده داده می‌شود نوع رفتار آن‌ها در فرهنگ هر شهری کاملاً با دیگری متفاوت است و این تفاوت‌های فرهنگی مشهود است. به نظرم برنامه «خانه ما» در ۱۰- ۲۰ سال آینده تبدیل به سند ثبت‌شده فرهنگی از رفتارها و خرده رفتارها خواهد بود که می‌تواند سند مهمی آینده باشد.

کارگردان مستند مسابقه «خانه ما» اظهار کرد: هدف از ساخت این برنامه به‌هیچ‌عنوان نمایش فقرگرایی یا صرفه‌جویی بیش‌ازحد نیست. ما این برنامه را با هدف آموزش و مصرف صحیح تولید کردیم و این که آموزش دهیم با درآمدی که داریم می‌توانیم زندگی شاد و سالمی داشته باشیم به‌شرط آن که مهارت‌های لازم برای زندگی سالم را نیز داشته باشیم.

تهرانی در خاتمه گفت: متأسفانه شبکه دو سیما پخش نامنظمی دارد و این باعث گلایه ما و مخاطبانمان شده است، مخاطبان ما که کم تعداد نیستند و حالا به دلیل پخش نامنظم سردرگم شدند و این برای برنامه‌ای که با ساخت ۱۰ فصل توانسته محبوبیتی برای خود کسب کند، خوب نیست.