آشنایی با عوامل ساخت رئالیتی شو؛ بخش دوم و پایانی

به قلم: فرزانه کوزه گران

همانطور که در بخش اول مقاله‌ عوامل ساخت ریلیتی‌شو اشاره شد، افراد بسیاری از ایده‌پرداز و نویسنده گرفته تا فیلمبردار و تدوین‌گر، دست به دست هم می‌دهند تا یک برنامه‌ی ریلیتی‌ شو تهیه و تولید شده و در اختیار مخاطبین قرار بگیرد. در بخش اول با برخی از این عوامل آشنا شدیم و در ادامه نیز به چند تخصص مهم دیگر در تولید برنامه‌های واقع‌نما می‌پردازیم.

تدوینگر

تدوینگر در برنامه‌های ریالیتی‌ شو، یکی از عوامل پشت ‌صحنه است که وظیفه‌ی ترکیب فیلم خام، افکت‌ها، جلوه‌های ویژه، صداها، تصاویر گرافیکی و در نهایت تولید کار نهایی را بر عهده دارد.

تدوینگر رئالیتی‌ شو باید به‌طور مستمر با کارگردان در ارتباط باشد و در فر‌آیند تدوین فیلم نظرات او را اعمال نماید. به‌ طور معمول کار تدوینگر هم‌زمان با شروع فیلم‌برداری شروع می‌شود؛ به این صورت که سکانس‌های ضبط‌شده‌‌، به تدوینگر تحویل داده می‌شود و او عملیات تدوین را روی این صحنه‌ها اعمال می‌نماید.

مراحل تدوین ریالیتی شو

برای تدوین ریلیتی‌شو معمولاً مراحل زیر انجام می‌شود:

همه اطلاعات مربوط به تصویر و صدا پیاده می شود (شماره حاشیه، شماره برداشت، توضیح نما و طول نما).

تصویر و صدا همزمان می شوند.

بخش‌های انتخابی کارگردان به یکدیگر متصل می شوند.

صداهای اضافی تهیه و آماده می شوند (گفتار روی برنامه‌ی ریلیتی‌شو، موسیقی و آثار صوتی)

همه‌ی صداها میکس می شوند و روی یک نوار صدای اصلی قرار می گیرند.

نسخه‌ی نگاتیو اصلی، توسط لابراتوار و بر اساس نسخه تدوین‌شده ریلیتی‌شو تدوین می شوند.

فرآیندهای لابراتواری تصحیح نور و رنگ‌دهی نسخه منفی انجام می شود (تعادل رنگ و تغییرات نوردهی)

نسخه‌ی نهایی ریلیتی‌شو تهیه می شود.

گروه فیلمبرداری

گروه فیلمبرداری در تولید برنامه‌های تلویزیونی و به‌ویژه برنامه‌های ریلیتی‌شو از اهمیت خاصی برخوردار می باشد؛ چرا که تصویربرداری در این برنامه‌ها نیاز به خلاقیت دارد و در واقع کار یک تصویربردار در این گونه از برنامه‌ها ایجاد و خلق تصاویر گویا از موضوعات گوناگون برای هر برنامه است، که در نهایت حاصل زحمات تمام گروه‌ها در تهیه یک برنامه، در کار او خلاصه خواهد شد.

به‌طورکلی گروه فیلمبرداری از عوامل زیر تشکیل شده است:

مدیر فیلمبرداری یا تصویربرداری

مدیر فیلمبرداری در تهیه‌ی برنامه‌های ریلیتی‌شو، رهبری تیم فیلمبرداری را بر عهده دارد. در واقع مدیر فیلمبرداری دائماً با کارگردان در ارتباط بوده، دستورات را از او دریافت کرده و جریان منتهی به عملیات فیلمبرداری را در کنترل گرفته و دوربین‌ها را هدایت می کند.

به دلیل حساسیت تصویربرداری در تولید برنامه‌های ریلیتی‌شو و نیاز این‌گونه برنامه‌ها به ثبت لحظه به لحظه‌ی رخدادها، مدیر فیلمبرداری معمولاً چندین فیلمبردار با دوربین در اختیار دارد و در نهایت نیز مسئول و پاسخگوی ثبت تصاویر با زوایای درست انتخابی به وسیله سایر فیلمبرداران است.

فیلمبردار یا تصویربردار

فیلمبردار در تولید برنامه‌های ریلیتی‌شو مسئولیت آماده‌سازی‌ بهره‌برداری و تصویربرداری را بر عهده دارد و با کارگردان، نورپرداز، صدابردار یا مهندس صدا برای تولید بهترین شات‌ها همکاری نزدیک دارد.

گروه صدابرداری

صدابرداری باکیفیت و واضح در برنامه‌های ریلیتی‌شو از اهمیت بالایی برخوردار بوده و نقش مهمی در نتیجه‌ی نهایی این نوع از برنامه‌ها دارد. صدابرداری صحنه یک کار تیمی است و هر کدام از اعضای تیم باید وظایف خود را انجام دهند. به طور معمول عواملی که در این حوزه نقش ایفا می‌کنند عبارتند از:

صدابردار

صدابردار را می‌توان یکی از مهم‌ترین عوامل در تهیه‌ برنامه‌های تلویزیون و به‌خصوص برنامه‌های واقع‌نما دانست. فردی که هم باید بداند چگونه با دستگاه‌ها و سیستم‌های صوتی کار کند و هم ‏درباره کیفیت هنری صدا شناخت داشته باشد. ‏

در این برنامه‌ها زمانی که فیلمبرداری آغاز می‌شود، کار صدابردار نیز آغاز می‌شود. در واقع مسئولیت انتخاب میکروفن، نصب میکروفن، بهره‎‌برداری از دستگاه‌های میکسر و ضبط و پخش و افکتور صدا و …، مونیتورینگ کیفیت صدا و بطور کلی ضبط صدا را در زمان تولید بر عهده دارد.

دستیار صدابردار و بوم‌من

این شخص به صدابردار کمک کرده و با دیدن تمرین راجع به استفاده از میکروفن‌ها و مکان بصورت صحیح، تصمیم ‌گیری می‌کند و در خارج استودیو میکروفن را از طریق بوم هدایت می‌نماید.

در طی تولید برنامه، صدابردار با همکاری متصدی میکروفون‌ها در استودیو، روی میز صدا، کیفیت نهایی صدا را کنترل می‌کند. همچنین اثرات صوتی دیگر مثل افکت‌ها، صدای پلی‌بک‌ها و موسیقی را پخش می‌کند. صدابردار علاوه بر کنترل حجم و کیفیت صدای برنامه و مطابقت دادن آن با تصویر نهایی به کمک سیستم ارتباط داخلی، گروه صدا در استودیو را هدایت می‌‌کند. او با تماس دایم خود با متصدیان بوم، از ورود ناگهانی آنها به تمامی دوربین‌ها با ایجاد سایه بر دیوارهای صحنه جلوگیری کرده و آنها را در یافتن پرسپکتیو صوتی مطابق با تصاویر نهایی کمک می‌کند.

از سوی دیگر صدابردار می‌تواند، اشاره و فرمان‌های کارگردان برنامه را نیز در زمینه هماهنگی کیفی صدا و تصویر از طریق سیستم ارتباط داخلی بشنود. از بلندگویی که در گوشه اتاق فرمان قرار دارد، صدای برنامه شنیده می‌شود.

میزبان

میزبان از دیگر عوامل مهم و تأثیرگذار در برنامه‌های واقع‌نما به حساب می‌آید و باید مهارت و ویژگی‌های شخصیتی خاصی داشته باشد‌. برای مثال در این گونه از برنامه‌ها، میزبان‌ باید در لحظه حضور داشته و توانایی بداهه‌گویی داشته باشد، به زبان خودش صحبت کند و به موقعیت‌های غیرمنتظره واکنش خوبی نشان دهد. هدف میزبان ریلیتی‌شو این است که مخاطبان وفادار به دست آورد و افراد را برای هر قسمت جدید هماهنگ کند.

در واقع می‌توان گفت میزبان در ریلیتی‌شو کسی است که مجری و عنصر اصلی برنامه است و باید بتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند و چهره‌ای ثابت و قابل شناسایی را برای مخاطبان فراهم کند تا بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.

البته لازم به ذکر است که برخی از انواع ریالیتی شوها نیاز به میزبان دارند و وجود عامل میزبان در همه انواع مختلف ریالیتی شوها ضروری نیست.

سخن پایانی

در این مقاله ما صرفاً به تعدادی از مهم‌ترین عوامل برنامه‌های ریلیتی‌شو پرداختیم و آنچه ممکن است با کمی دقت در تیتراژ پایانی این نوع از برنامه‌ها عجیب به نظر آید، تعداد زیاد گروه تولید است!

اما باید در نظر داشته باشید که یک برنامه‌ی ریلیتی‌شو در واقع محصول به کارگیری درست مجموعه‌ی بزرگی از منابع انسانی می باشد و برای تولید این برنامه‌ها عوامل مهمی به‌کار گرفته می‌شوند که هرکدام در تعیین کیفیت آن تأثیرگذار هستند و بدون بخشی از این افراد حتماً قسمتی از کار ناقص انجام خواهد شد.

در واقع باید گفت مراحل تولید برنامه‌های ریلیتی‌شو فرآیندی بسیار سخت و نفس‌گیر است؛ به این دلیل که در برخی از مواقع یک اشتباه کوچک در برنامه‌ریزی ساخت برنامه، شاید ماه‌ها عوامل را معطل کند و در انجام پروژه وقفه ایجاد نماید.