شرکت دانش بنیان چیست و چه تفاوتی با سایر شرکت ها دارد؟

زمانی که از تأمین مالی جمعی صحبت می‌شود، نام شرکت یا شرکت‌های دانش‌بنیان را زیاد می‌شنویم. مثلاً گفته می‌شود که تأمین مالی جمعی، یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری بر روی شرکت‌های دانش‌بنیان است یا یکی از روش‌هایی است که شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند جذب سرمایه کنند.

اما زمانی که از یک شرکت دانش‌بنیان صحبت می‌کنیم، منظور دقیقا چیست؟ این شرکت‌ها چه تفاوتی با بقیه انواع شرکت‌ها دارند؟ و مهم‌تر از این که مزایای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان چیست و چرا سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها می‌تواند سودآوری بالایی داشته باشد؟ در این نوشتار قصد داریم تا به همین سوالات بپردازیم.

چه شرکت هایی دانش بنیان نام می‌گیرند؟

بر اساس تعریف رسمی، شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان در واقع شرکت‌ها و موسساتی خصوصی یا تعاونی هستند که با هدف هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، گسترش اختراعات و نوآوری، تجاری‌سازی تحقیق و توسعه شامل طراحی و تولید کالا و خدمات در حوزه فناوری‌های برتر تشکیل می‌شوند.

دانشگاه‌ها نیز می‌توانند در راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان مشارکت کنند. در صورتی که سهام دانشگاه کمتر از ۵۰ درصد باشد، شرکت دانش‌بنیان، شرکت خصوصی محسوب می‌شود و باید تابع قانون تجارت باشد و در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شود.

اگر سهام دانشگاه بیش از ۵۰ درصد باشد، شرکت دانش‌بنیان شرکت دولتی محسوب خواهد شد و مطیع قوانین مربوطه خواهد بود.

شاخص های تشخیص شرکت های دانش بنیان

برای تشخیص شرکت‌های دانش‌بنیان یک سری معیار و شاخص تعیین شده که به دو دسته شاخص‌های عمومی و شاخص‌های خصوصی تقسیم می‌شوند. شرکت‌هایی که می‌خواهند به عنوان شرکت دانش‌بنیان ثبت شوند، باید تمامی شرایط شاخص‌های عمومی و همچنین تمام شرایط مشخص شده در یکی از سه دسته شاخص‌های اختصاصی را داشته باشند.

شاخص های عمومی

حداقل دو سوم از اعضای هیئت مدیره شرکت باید حداقل دو مورد از موارد زیر را داشته باشند:
دارای مدرک تحصیلی حداقل کارشناسی باشند.
حداقل سه سال سابقه فعالیت کاری یا علمی در حوزه فعالیت شرکت داشته باشند و سابقه مدیریت نیز داشته باشند.
حداقل یک اختراع ثبت شده داخلی یا یک اختراع ثبت شده بین المللی که مرتبط با حوزه کاری شرکت است، داشته باشند.
نیمی از درآمد ناشی از فروش محصولات و خدمات دانش‌بنیان از طریق قرارداد باشد.
سابقه بیمه پرداختی برای حداقل ۳ نفر از کارکنان تمام وقت شرکت، بیشتر از ۶ ماه باشد.
سوسابقه یا تخلفات مکرر در انجام تعهدات قبلی در سوابق شرکت وجود نداشته باشد.

شاخص های اختصاصی

شرکت‌های دانش‌بنیان را می‌توان از لحاظ نوع فعالیت به سه دسته مختلف تقسیم کرد. هر کدام از این دسته‌ها، شاخص‌های اختصاصی مربوط به خود را برای تأیید دانش‌بنیان بودن دارند.

شرکت‌های تولیدی محصولات دانش‌بنیان:
تولیدکننده کالای دانش‌بنیان مطابق با فهرست مصوب باشند.
نهادینه‌سازی و بومی‌سازی دانش فنی از طریق تحقیق و توسعه
دارای گواهی انطابق استاندارد با تأییدیه معتبر
نسبت نیروی انسانی تمام وقت در بخش‌های غیرپشتیبانی با درجه کارشناسی و بالاتر در بخش‌های مرتبط با تولید کالای دانش‌بنیان به کل کارکنان تمام‌وقت، حداقل سی درصد باشد.
۷ درصد از فروش سالیانه به تحقیق و توسعه اختصاص یابد.
هر دو سال یکبار حداقل یکبار کالای جدید عرضه شود یا ارتقا یابد.

شرکت‌های تحقیق و توسعه و خدمات طراحی مهندسی:
زمینه فعالیت شرکت مرتبط با یکی از کالاهای دانش‌بنیان باشد.
نسبت نیروی انسانی تمام وقت در بخش‌های غیرپشتیبانی با درجه کارشناسی و بالاتر در بخش‌های مرتبط با تولید کالای دانش‌بنیان به کل کارکنان تمام‌وقت، حداقل پنجاه درصد باشد.
در یک سال گذشته، این شرکت باید حداقل یک کالا یا خدمت جدید یا ارتقای آن را عرضه کرده باشد.
تولید شرکت حداکثر در حد تولید نمونه آزمایشی باشد.

شرکت‌های خدمات تخصصی دانش‌بنیان:
انطباق خدمات با فهرست مصوب.
نسبت نیروی انسانی تمام وقت در بخش‌های غیرپشتیبانی با درجه کارشناسی و بالاتر در بخش‌های مرتبط با تولید کالای دانش‌بنیان به کل کارکنان تمام‌وقت، حداقل پنجاه درصد باشد.
۷ درصد از فروش سالیانه به تحقیق و توسعه اختصاص یابد.
حداقل درآمد سالیانه شرکت برابر با یک میلیارد ریال به قیمت سال ۹۱.

مزایای شرکت دانش بنیان

در مقابل خدماتی که شرکت‌های دانش بنیان به توسعه علم و اقتصاد کشور ارائه می‌کند، قانون و در واقع دولت نیز حمایت‌هایی را از این شرکت‌‌ها به عمل می‌آورد.

این حمایت‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود از جمله معافیت مالیاتی به مدت ۱۵ سال و همچنین اعطای تسهیلاتی مالی بدون بهره یا بهره کم.

شرکت‌های نوپا می‌توانند در صورتی که طرح کسب‌وکار مسنجمی داشته باشند برای توسعه فعالیت‌های خود، از تسهیلات فرض الحسنه با حداکثر ۴ درصد سود و تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان استفاده کنند. مبالغ بالاتر نیز با بررسی دقیق‌تر امکان پذیر است.

مزایای سرمایه‌گذاری در شرکت های دانش بنیان

تا اینجا بیشتر در مورد شرکت‌های دانش‌بنیان، فعالیت آن‌ها و نحوه شناسایی آن‌ها صحبت کردیم و به طور کلی با مفهوم دانش‌بنیان آشنایی بیشتری پیدا کردیم.

اما این شرکت‌ها از منظر دیگری نیز قابل بررسی هستند و آن سرمایه‌گذاری در این شرکت‌هاست. تا پیش از ورود تأمین مالی جمعی به ایران، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان توسط افراد متفرقه و شهروندان معمولی، به هیچ عنوان مطرح نبود و امکان آن وجود نداشت. اما حالا از طریق تأمین مالی جمعی، این امکان به وجود آمده که افراد در نوآورانه‌ترین شرکت‌های دانش‌بنیان سرمایه‌گذاری کنند.

همان طور که پیش از این نیز اشاره شد، شرکت‌های دانش‌بنیان معمولا بر روی نوآورانه‌ترین محصولات و خدمات کار می‌کنند و با استفاده از ابزار علم، سعی می‌کنند تا بهترین نتیجه را بگیرند. بنابراین معمولاً شانس موفقیت این گونه شرکت‌ها بالاست، خصوصاً که اگر ایده‌های هیجان‌انگیزی داشته باشند.

بسیاری از این شرکت‌ها پتانسیل این را دارند که در عرض مدت کوتاهی، ارزششان چندبرابر شود و سهامدارانشان را به سود زیادی برسانند. از این حیث است که سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق تامین مالی جمعی می‌تواند بسیار جذاب باشد. چرا که فرد سرمایه‌گذار می‌تواند در عرض مدت کوتاهی، به سود بالایی دست پیدا کند. سودی که احتمالاً در هیچ کدام یک از انواع سرمایه‌گذاری‌های دیگر نصیبش نخواهد شد.

یکی از مزایای تأمین مالی جمعی این است که اطلاعات شرکت مورد نظر و اهداف آن برای تولید محصول و خدمات جدید، به صورت کامل در اختیار عموم قرار دارد. بنابراین بسیاری از افراد می‌توانند با اندکی هوشمندی، بر روی بهترین طرح‌ها سرمایه‌گذاری کنند و سود خوبی را نصیب خود کنند.

در پایان لازم به ذکر است استودیو نوبین افتخار دارد مسابقه تلویزیونی کارویا را با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی و با حضور شرکت های دانش بنیان برگزار کرده است که طی آن مردم می توانند در تأمین مالی جمعی طرح های برگزیده سرمایه گذاری کنند.