آشنایی با معروف ترین رئالیتی شوهای ایران

به قلم: ریحانه تهامی

همانطور که در مطالب گذشته درباره چیستی رئالیتی‌شو بیان کردیم، رئالیتی‌شو یا برنامه‌های واقع‌نما، یکی از محبوب ترین برنامه‌ها در دنیا محسوب می‌شود که با شرکت افراد عادی و یا در برخی موارد سلبریتی‌ها، مسابقات جذاب در موقعیت‌های چالش‌برانگیز برگزار می‌شود که مخاطبان زیادی را در سرتاسر دنیا به خود جذب کرده است اما نکته حائز اهمیت این است که ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و در سال های اخیر به دنبال رشد ساخت ریالیتی‌شو ها در دنیا، شاهد ساخت برنامه‌های خوب ریلیتی‌ شو در ایران بوده‌ایم. تهیه‌کنندگان زیادی در ایران برای ساخت رئالیتی‌شوهای متنوع، چه در تلویزیون و چه در VOD ها، در تلاش هستند؛ که از نمونه‌های موفق آن می‌توان به رئالیتی‌شوهای فرمانده، خانه‌ما و ضدگلوله در تلویزیون؛ جوکر و شب‌های مافیا در VOD اشاره کرد. برای آشنایی بیش‌تر با رئالیتی‌شوهای ایرانی با ما همراه باشید.

معروف‌ترین رئالیتی‌شوهای ایرانی در تلویزیون

رئالیتی‌شو سرزمین دانایی

اولین رئالیتی‌شو یا مستند مسابقه، با نام «سرزمین دانایی» با سبک شناخته‌شده‌ای از مسابقات تلویزیونی جهان (ماجراجویانه ـ کاوشگرانه)‌ در سال 1389ساخته شد. شرکت‌کنندگان این مسابقه باید ابزار و وسایل مجاز را انتخاب می‌کردند تا به کمک آنها مسیر را طی ‌کنند. اما نکته جذاب مسابقه پیدا کردن برخی ابزار و لوازم توسط شرکت‌کنندگان با رمز‌گشایی بود. اعضای هر گروه باید معماها و مسیر پیش‌رو را در فرصت زمانی معین (یک تا چهار شبانه‌روز) کشف و می‌پیمودند. در این مسیر باید کارهای خاصی مانند تهیه آب آشامیدنی و آتش، ساخت جان‌پناه، ماهیگیری، تهیه غذا، ساخت قایقی برای عبور از دریاچه، ساخت بالن برای تهیه عکس هوایی از منطقه و ده‌ها فعالیت و تجربه منحصر به فرد دیگر را انجام می‌دادند.

مستند مسابقه سرزمین دانایی با تلفیق بخش‌های هیجانی ـ فیزیکی با بخش‌های معمایی ـ علمی مانند فعالیت‌های ورزشی مهیج نظیر کوهنوردی، عبور از جنگل‌های انبوه شمالی، صحرانوردی، قایقرانی، بیابانگردی و … سعی در جذب مخاطب با سلیقه‌های گوناگون داشت. این رئالیتی‌شو که در نوع خودش از جذابیت ویژه‌ای برخوردار بود، توانست با ایجاد فضای بکر و هیجان‌انگیز، تدوین خوب و استفاده از موسیقی و گوینده مناسب، مخاطبان زیادی را جذب کند.

رئالیتی‌ شو خانه‌ ما

مستندمسابقه خانه ما که توسط استودیو نوبین ساخته شده، تا کنون به ترتیب در تهران، اصفهان، مجدداً تهران، اهواز، رشت، تبریز، شیراز، مشهد، فصل ویژه کرونا (با حضور برندگان رشت، تبریز، شیراز و مشهد)، قزوین و قم (که فصل اخیر برنامه، در حال حاضر در نوبت پخش نوروزی قرار دارد) تصویربرداری شد و در آن شاهد رقابت چند خانواده در مسابقه ی تلویزیونی بودیم. از نکات حائز اهمیت در این ریالیتی‌ شو این بود که تمامی شرکت‌کنندگان از مردم عادی بودند که رویکردی آموزشی داشت و سبک زندگی کم‌خرج و خلاقانه را دنبال می‌کرد و تمرکز آن بر الگوی مصرف بهینه ی خانوارها بود. این رئالیتی‌ شو نه تنها به معرفی اپلیکیشن رایگان حسابداری خانه ما برای ثبت دخل‌وخرج هر خانوار می‌پرداخت، بلکه با استقبال خوب مخاطبان روبرو شد به طوری که قسمت‌های بعدی از این ریلیتی‌ شو در استان‌های دیگر تهیه و تولید شده و می شود.

در مسابقه خانه‌ ما علاوه بر نشان دادن مشارکت فعال اعضای خانوده در فعالیت‌های خانوادگی، الگوی همسان فرهنگی از رفتار جنسیتی و یا نسلی را مشاهده نمی‌کنیم به طوری که پدر خانواده با جاروبرقی به نظافت خانه می‌پردازد.

رئالیتی‌شو دست‌پخت

برنامه واقع‌نمای دستپخت با هدف «اهمیت به سلامت، همکاری تیمی، اهمیت به طبیعت و خلاقیت و نوآوری» در صد قسمت پخش شد. در این برنامه شرکت‌کنندگان در گروه‌های شش‌نفره از مردان و زنان به رقابت می‌پرداختند و در نهایت دستپخت آن‌ها توسط داوران ارزیابی می‌شد. در این برنامه که با حمایت اسپانسرهای مختلفی مانند لوازم خانگی اسنوا، برنج گلستان، تکنوگاز، زرساب و … تولید می‌شد، شاهد رویکرد تجاری در کنار سرگرمی و آموزش بودیم. اما رئالیتی‌شوی دستپخت بخاطر نداشتن بازخورد از زندگی شخصی، چندان هم رئالیتی‌شو محسوب نمی‌شود!

رئالیتی‌شو فرمانده

مستند مسابقه‌ فرمانده توسط استودیو نوبین در پنج سری تولید شد و به خاطر شرکت افراد معمولی و غیر حرفه‌ای در رئالیتی‌ شو فرمانده، به یکی از برنامه‌های جذاب و دیدنی تبدیل شد به نحوی که به خاطر استقبال مخاطبان از این رئالیتی‌شو، سری‌های بعدی از آن ساخته شد.

از ویژگی‌های رئالیتی‌شو فرمانده می‌توان به عکس‌العمل فی‌البداهه شرکت‌کنندگان در مواجهه با صحنه‌های شبه‌جنگی و استفاده از تجهیزات نظامی همانند هلیکوپتر نظامی و تانک اشاره کرد که به واقع‌نمایی این برنامه کمک بسیاری کرده است.

رئالیتی‌ شو ضدگلوله

رئالیتی‌ شو ضدگلوله مستند مسابقه‌ای است که شبیه رئالیتی‌شوی فرمانده در ژانر اکشن توسط استودیو نوبین تولید شده است. در این رئالیتی‌شو که هر فصل آن شامل ۱۳ سری پنج‌قسمتی است؛ در هر سری ۱۰ نفر از افراد عادی شرکت می‌کنند که در دو گروه پنج‌نفره با استفاده از سلاح‌های لیزری به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. در پایان مسابقه نیز یک نفر که هم از لحاظ تعداد تیر شلیک‌شده و هم از لحاظ هدف‌گیری نسبت به سایرین موفق‌تر باشد، به‌عنوان برنده ی مسابقه انتخاب می‌شود.در این رئالیتی‌شو تفکر، تسلط و اطلاعات افراد به محک گذاشته می‌شود و با قابلیت‌های رزمی، هوش هیجانی و کار گروهی مسابقه دهندگان در قالب یک مبارزه واقعی مورد سنجش قرار می‌گیرد.

رئالیتی‌شو دست‌فرمون

افراد معمولی با شرکت در این رئالیتی‌شو، مهارت رانندگی خود را به چالش می‌کشند و با عبور از موانع مختلف با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و از استقبال خوب مخاطبان برخوردار بوده است به طوری که تاکنون سه فصل از رئالیتی‌شو «دست‌فرمون» تولید و پخش شده است.

رئالیتی‌شو بریم‌بسازیم

بریم بسازیم، متفاوت ترین رئالیتی‌شو در تلویزیون است که تاکنون تولید و پخش شده است. برنامه‌ای که از چهار شخصیت اصلی تشکیل شده است که آن‌ها بدون سناریوی از پیش نوشته شده وارد فضاهایی می‌شوند و کارهایی را مانند کار جهادی و سازندگی در روستاها انجام می‌دهند. هدف رئالیتی‌شو بریم‌بسازیم ارائه خدمات فرهنگی، کار جهادی و ثبت و بازتاب تاثیر فعالیت‌های عام‌المنفعه و جهادی برای مردم در روستاهای محروم، حاشیه شهرها و مناطق کم برخوردار اجرایی است.

معروف‌ترین رئالیتی‌شوهای ایرانی در VOD

رئالیتی‌شو جوکر

رئالیتی‌شو جوکر که در روزهای اخیر با استقبال خوب مخاطبان روبرو بوده است، کاری است از احسان علیخانی، که در هر فصل آن ۸ نفر از هنرمندان کشور، ۶ ساعت فرصت دارند تا با خنداندن یکدیگر، از بازی حذف شوند بدون اینکه خودشان بخندد. این برنامه که یک میزبان دارد که همان داور مسابقه هم هست، با دادن کارت زرد و یا قرمز به افرادی که خندیدند، آن‌ها را از بازی حذف می‌کند. تا در انتهای 6 ساعت هر کسی که باقی ماند برنده مسابقه ‌شود.

رئالیتی‌شو شب‌های مافیا

این رئالیتی‌شو، کاری از سعید ابوطالب است. او که رئالیتی‌شوهای بسیار خوبی مانند سرزمین دانایی، رالی ایرانی و هفت شب‌ و‌ هفت روز را تولید کرده، توانسته مخاطبان زیادی را جذب کند. رئالیتی‌شوی شب‌های مافیا هم از آن دست مستندمسابقه‌هایی است که در جمع‌های دوستانه و خانوادگی پرطرفدار است و در این رئالیتی‌شو که با شرکت هنرمندان و افراد شناخته‌شده است باید دو گروه مافیا و شهروند با آزمون و خطا یکدیگر را شناسایی کنند تا در نهایت بتوانند مافیا را از شهر بیرون کرده و شهروندان پیروز شوند.

رئالیتی‌شو بند‌بازی

رئالیتی‌شو بندبازی که به تازگی در حال پخش است، استعدادهای بندهای موسیقی ایران را در قالب مسابقه در ژانر پاپ و پاپ تلفیقی کشف می‌کند و با استفاده از رأی داوران و آرای مردمی سرنوشت گروه‌های شرکت‌کننده در این رقابت را تعیین می‌کند.

سخن پایانی

در این مقاله به تعدادی از رئالیتی‌شوهای ایرانی که در تلویزیون یا در vod پخش شده یا در حال پخش است اشاره کردیم و خوب است بدانید که ایران، هم‌پای کشورهای خارجی که مبدع رئالیتی‌شو بودند، پیش می‌رود و تاکنون مستند مسابقه‌های بسیار جذابی را تولید کرده است که استودیو نوبین در ساخت این برنامه‌ها در ژانرهای مختلف پیشرو بوده است. بنابراین با وجود آنکه چند سالی از ساخت رئالیتی‌شو در دنیا نمی‌گذرد، ایران به صورت حرفه‌ای به آن می‌پردازد و در این راه موفق بوده و توانسته نظر مخاطبین با سلیقه‌های مختلف را به این گونه از برنامه‌های واقع‌نما جلب نماید.